Tip 9: Vermijd de vergeetcurve

De Duitse psycholoog Hermann Ebbinghaus was de eerste onderzoeker die (in de 2de helft van de 19de eeuw) het effect van het spreiden van leermomenten onderzocht. Zijn beroemde vergeetcurve (zie hieronder) laat zien dat wij op een exponentiële manier vergeten wat we zojuist hebben geleerd. Dit toont de lijn links in de grafiek. Je ziet dat het vergeten in sterke mate in de eerste uren en dagen plaatsvindt.

Gemiddeld moeten we leerstof 8 keer herhalen voor een goede verankering in het langetermijngeheugen: de eerste keer leren we, de volgende zeven keren herhalen we de leerstof. Voorwaarde is wel dat je bij de eerste herhaling de leerstof kunt ophalen uit het langetermijngeheugen.

Door tussentijds te oefenen met de leerstof onderbreek je het vergeetproces en wordt de curve van Ebbinghaus minder steil. Dat betekent dat je op lange termijn meer van de leerstof onthoudt. In de grafiek zie je dat naarmate er meer wordt geoefend, de curve aanzienlijk minder steil wordt dan de originele vergeetcurve: er wordt minder snel vergeten.

Een manier om de vergeetcurve te vermijden is 'desirable difficulty' inbouwen in je (online) cursus. Het is een techniek die de samenwerking tussen het werkgeheugen en het langetermijngeheugen optimaliseert en dus het leren verbetert. De effectiviteit hiervan is aangetoond in wetenschappelijke studies.

3 manieren om de vergeetcurve te vermijden:

Spacing of spaced practice is de onderwijspraktijk waarbij het leren wordt opgedeeld in verschillende stappen. De leerstof wordt niet in één stap (bijvoorbeeld één les), maar over twee of meer lessen aangeboden. Lerenden studeren niet alle leerstof in één keer, maar in meerdere keren. Je onthoudt beter als je de leerstof niet in twee uur studeert, maar opsplitst in vier kortere stukken van telkens een half uur.

Retrieval practice is de strategie om lerenden ertoe aan te zetten om zich datgene wat ze eerder hebben geleerd, actief te herinneren. Wanneer lerenden de leerstof die ze eerder hebben geleerd, moeten opdiepen uit hun geheugen om een vraag te beantwoorden, in plaats van de informatie op te zoeken of de trainer het nog eens te laten uitleggen, zal diezelfde informatie beter vindbaar of toegankelijk zijn in de toekomst. Je leert zo (sneller) de weg vinden naar dat wat je eerder leerde in het langetermijngeheugen.

   Deze twee technieken komen samen in de spaced retrieval practice. Als lerende maak je bijvoorbeeld op verschillende tijdstippen oefeningen of zelftests waarbij je actief de eerder verworven kennis opdiept en toepast. Door de spreiding en de herhaling wordt die kennis als het ware ‘ingeslepen’ in het langetermijngeheugen.

3 principes die je kan inbouwen in je cursus om de vergeetcurve te omzeilen.