Infopunt e-lerenDidactische ondersteuning

Storytelling in Instructional Design

“There have been societies that did not use the wheel, but there have been no societies that did not tell stories.” Ursula K. Leguin

Storytelling is een universele manier om kennis over te dragen en ervaringen te delen. Door de eeuwen heen hebben verhalen een centrale rol gespeeld in alle culturen, van epische vertellingen tot korte anekdotes. Of ze nu mondeling worden doorgegeven, in boeken staan, of verfilmd worden, verhalen boeien, onderwijzen en inspireren ons.

Het wetenschappelijk onderzoek naar de impact van verhalen op ons brein is relatief nieuw. In 2013 publiceerde de literatuurwetenschapper Jonathan Gottschall het boek The Storytelling Animal: How Stories Make Us Human. Gottschall combineert inzichten uit de neurowetenschap, psychologie en evolutionaire biologie om een algemene theorie over storytelling te formuleren.

Een opvallend experiment in Gottschall's boek is dat van Mbemba Jabbi, die de werking van spiegelneuronen onderzocht. Jabbi liet proefpersonen onder een fMRI-scanner 3 verschillende ervaringen ondergaan:

  1. Ze keken naar een filmpje van een acteur die iets heel onsmakelijk proefde en een vies gezicht trok.
  2. Ze luistereden naar een verhaaltje over iemand die op straat liep, tegen een kokhalzende dronkaard botste en een deel van de kots in zijn mond kreeg.
  3. Ze proefden zelf iets heel onsmakelijks.

Tijdens de 3 verschillende ervaringen activeerde telkens dezelfde hersenregio bij de proefpersonen. Dit toont aan dat we emoties van personages in verhalen daadwerkelijk meebeleven dankzij onze spiegelneuronen.

Gottschall verwijst ook naar studies die aantonen dat mensen zich meer openstellen voor fictie dan voor non-fictie. Wanneer we emotioneel betrokken raken bij een verhaal, worden we dus minder kritisch.

Storytelling in een e-learning

Een veelvoorkomende misvatting is dat verhalen in leerervaringen groots en fantasierijk moeten zijn. Hoewel dit aantrekkelijk kan lijken, leidt het vaak af van de leerdoelen. Het geheim van effectieve storytelling in e-learning ligt net in eenvoud en herkenbaarheid.

Hier zijn 5 tips om verhalen succesvol in leerervaringen te integreren:

  1. Leerdoelen vertalen naar acties
    Begin met de leerdoelen en vertaal deze naar concrete acties. Deze vormen de basis van je plot.
  2. Realistische setting
    Situeer het verhaal in de (werk)omgeving van de lerende. Een herkenbare context maakt het verhaal relevanter en effectiever.
  3. Herkenbaar personage
    Ontwikkel een personage waarin de lerende zich kan herkennen. Denk hiervoor aan de achtergrond, wensen en angsten van de doelgroep.
  4. Verduidelijk interne motivaties
    Beschrijf de innerlijke wereld en motivatie van het personage. Dit maakt de acties en reacties begrijpelijk en menselijk voor de lerende.
  5. Sterk conflict
    Introduceer een conflict dat het personage dwingt tot handelen. Dit creëert spanning en betrokkenheid, waardoor de lerende aangezet wordt om oplossingen te zoeken en bij te leren.

Storytelling kan een krachtig hulpmiddel zijn in leerervaringen. Een goed verhaal is geen verpakking voor saaie inhoud, maar het integreert de leerstof in de verhaallijn. Door de leerdoelen als basis te gebruiken, acties en conflicten te creëren, en een menselijk personage te introduceren, wordt de leerervaring niet alleen boeiender, maar ook effectiever. Verhalen helpen dus niet alleen om informatie over te brengen, maar maken het leerproces ook persoonlijk en emotioneel betrokken, wat leidt tot diepere en duurzamere leerresultaten.