Een perfecte ‘blend’? Flip je classroom!
Blended leren klinkt mooi, maar eraan beginnen lijkt complex. Dat hoeft het gelukkig niet te zijn. De flipped classroom techniek maakt het op een laagdrempelige manier mogelijk te variëren in leermiddelen en tegelijk de betrokkenheid te verhogen. Mét behoud van interactie. Dat allemaal door je klas op zijn kop te zetten? Inderdaad! Wat houdt dat flippen in en hoe pak je het concreet aan?
Wat is ‘flipping the classroom’?
‘Flipping’ betekent letterlijk omkeren. Hier keer je het onderwijsproces om. In de klassieke aanpak volgen je cursisten synchroon (en vaak offline) je opleiding, met eerst de theoretische uitleg. Daarna verwerken ze die leerstof in hun eigen tijd met opdrachten of praktijk. Dit keer je nu om! Je cursisten verwerken eerst op hun eigen tempo - aan de hand van duidelijk materiaal - de leerstof en komen voorbereid naar een (on- of offline) contactmoment. Je mag er op dat moment dus van uitgaan dat ze de leerstof al verwerkt hebben. Het contactmoment gebruik je voor de toepassing, verdieping, vragen en/of feedback.
Zorg voor een duidelijk leerpad
Zie je opleiding als een leerbuffet: variatie is essentieel. Je cursisten ontdekken op hun buffet een scala aan leermateriaal, waaruit ze maar te ‘pick and choosen’ hebben.
Stel wel altijd een duidelijk leerpad op, dat je cursisten stapsgewijs kunnen doorlopen. Zo weten ze welke leerstof ze moeten verwerken om een leerdoelstelling te bereiken. Dat leerpad hoef je niet te verplichten, zolang je cursisten maar de (eind)leerdoelstellingen halen. Belangrijker is dat ze zelf kunnen bepalen hoe ze zich voorbereiden. Daag hen uit en zorg dat hun inspanningen iets opleveren. Motivation is key!
Asynchroon: de voorbereidende opdracht(en)
Geef je cursisten een opdracht die ze - ergens voor het contactmoment - moeten voorbereiden. Zorg voor duidelijke, op zichzelf staande opdrachten en geef ze ruim op voorhand mee. Je hoeft deze opdrachten niet (tot in detail) te controleren. Het is voorbereiding, geen evaluatie!
Wat kunnen zinvolle voorbereidende opdrachten zijn?
- Laat cursisten deducties, conclusies, samenvattingen of mindmaps maken,
- laat cursisten voorbeelden of toepassingen zoeken,
- laat cursisten stukken leerstof vertalen naar hun beroepscontext.
Uiteraard moet je de cursist ondersteunen met kwalitatieve en duidelijke leermiddelen. Iedereen heeft een andere leervoorkeur, dus ook hier is variatie belangrijk.
- Gebruik een klassieke cursus (vaak nog grote favoriet!),
- geef begeleidende informatie per hoofdstuk, die helpt bij de verwerking (bijvoorbeeld leerdoelstellingen of een inhoudstafel),
- geef open-ended opdrachten in je digitale leeromgeving,
- gebruik toetsen,
- gebruik digitaal materiaal (video, reflectieteksten, PowerPoint...) dat overlapt met de cursus.
Hoe verloopt het contactmoment?
Tijdens het contactmoment mag je ervan uitgaan dat je cursisten de leerstof bekeken en verwerkt hebben. Nu is er tijd voor vragen, klemtonen, verdieping, oefeningen, discussie en praktijk. De leerstof nu herhalen kan erg demotiverend zijn! Start het contactmoment met een korte check: ‘Is er iets wat je niet begreep? Willen jullie ergens dieper op ingaan?’
Dit contactmoment kan klassikaal, maar je kan de groep ook opsplitsen. Spreek je cursisten actief aan en werk in korte blokken. Zo vermijd je cognitieve overbelasting. Interactie is echt essentieel bij synchroon leren, maar online kan de interactiedrempel vaak wat hoger liggen. Maak op dat moment handig gebruik van polls of de chatfunctie. Of ga voor één op één zoomsessies om écht in de diepte te gaan - ideaal voor bijvoorbeeld persoonlijke feedback.
Flipping the classroom kan je toepassen op je volledige opleiding - al kan het ook intensief zijn voor de cursisten. Het leent zich ook uitstekend voor individuele onderwerpen. Zoals bij alles geldt: bepaal je doelstellingen, leerpad en content en zie dan welke leermethode het best past. Flippen kan daar zeker zijn plaats in vinden!